نوشرق‌شناسی؛ بازتحلیلی از نشانه‌های تغییر در روند شرق‌شناسی سنتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

این مقاله درصدد است ضمن تحلیل و نقد شرق‌شناسی ادوارد سعید، نشان دهد از هنگام انتشار شرق‌شناسی در سال 1978، موقعیت اسلام در فضای جهانی به‌شدت تغییر کرده و در کانون توجه نظریه‌پردازان سیاست جهانی قرار گرفته است. انقلاب اسلامی ایران، معضل حل‌نشدة فلسطین و گرایش هرچه بیشتر مقاومت فلسطین به اسلام و شعارهای اسلامی در جریان انتفاضه‌ها، نبرد مجاهدان افغان در مقابل ابرقدرت کمونیست، ایجاد جنبش‌های اسلامی در جای‌جای جهان اسلام، عملیات تروریستی تحت پوشش اسلام و از همه مهم‌تر عملیات یازدهم سپتامبر و واکنش قهرآمیز غرب طی اشغال دو کشور اسلامی افغانستان و عراق، همه و همه موقعیت اسلام و غرب را در فضای جهانی به‌شدت تغییر داده است. این تغییرات با دسته‌هایی دیگر از تحولات در فضای جهانی همراه شد که در پی انتشار فزایندة امواج جهانی‌شدن به وجود آمده است. ضمن بررسی همة این عوامل، این نوشته در پی بررسی این نکته است که آیا این تحولات اساسی توانسته شرق‌شناسی را وارد پارادایم جدیدی کند که گرچه از پارادایم قبلی موارد زیادی را به ارث برده امادر عین حال قوانین و ساختارهای جدیدی را با خود به ارمغان آورده باشد. در پایان، نگاه‌های سالم دیگری که اخیراً در غرب مطرح شده مورد کنکاش قرار می‌گیرد تا ضمن ردِّ نظریه ثنویّت غرب و اسلام، جایگزین‌های موفقی هم برای آن معرفی شده باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Neo-Orientalism: A Revisiting of Signs of Change in Traditional Orientalism

چکیده [English]

In order to justify and naturalize domination and exploitation of ‘others,’ some ideologies which are less humane have been invented and employed throughout history. Among these ideologies is the ‘West-and-Islam’ dualism, which has been comprehensively and critically studied by Edward Said in Orientalism. Since Orientalism was published in 1978, however, the world seems to have become much more interdependent and political interrelations between the West and Islam have changed dramatically. Consequently this dualism, though more or less in place, has been influenced by escalating waves of globalization and redistributed and reshaped in a different form. Some promising changes in neo-Orientalism as well as some additional dualistic tendencies that can define neo-Orientalism are found in this new era. To portray a better future for our interdependent world, some new approaches to identity, global ethics and global civil society are suggested. Eradicating the roots of Orientalism and Occidentalism alike and accepting, protecting and even promoting diversity are first steps towards thwarting devastating threats that endanger humankind as a whole.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Neo-orientalism
  • Islam
  • west
  • globalization
  • cultural diversity