عوامل محدود ماندن مشارکت سیاسی زنان (بررسی عوامل محدود ماندن تعداد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی از دیدگاه زنان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه بین¬المللی امام خمینی(ره)

2 کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه بین¬المللی امام خمینی(ره)

چکیده

تعداد نمایندگان زن در نهاد قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران همواره محدود وانگشت شمار بوده اند. این در حالیست که برای حضور زنان در مجلس شورای اسلامی هیچ گونه محدودیت قانونی وجود ندارد.  لذا سوال این است که چرا تعداد نمایندگان زن در نه دوره مجلس شورای اسلامی محدود مانده و افزایش نیافته است ؟ و عوامل موثر در بروز این وضعیت کدامند؟ با توجه به اینکه نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل می دهند، اگر آنان با مشارکت فعال در انتخابات حضور یابند و به کاندیداهای زن رای بدهند چنین وضعیتی پیش نخواهد آمد. بنابر این باید بخش مهمی از عوامل موثر در محدود ماندن تعداد نمایندگان زن در مجلس را در جامعه زنان و رفتار انتخاباتی آنان جستجو کرد. بر این اساس در این مقاله سعی شده است با مطالعه نظر و دیدگاه زنان در باره مشارکت در انتخابات مجلس، عوامل محدود ماندن تعداد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی بررسی شود. بر این اساس دانشجویان دختر در حال تحصیل در شش دانشگاه بین­المللی امام خمینی(ره)، علامه طباطبایی، تهران، امیرکبیر، اصفهان و تبریز انتخاب و دیدگاه آنان مورد مطالعه قرار گرفته است. حجم نمونه­ی مورد بررسی 300  نفر است که به روش تصادفی انتخاب شده اند. روش تحقیق در این مقاله روش توصیفی- تحلیلی، و روش گردآوری اطلاعات و داده ها پرسشنامه ای است. نتایج پژوهش نشان می­دهد عوامل درونی که گرایش زنان را شکل می دهد از یک سو و عوامل مختلف محیطی که فعالیتهای زنان را جهت می دهد از سوی دیگر در بروز وضعیت مورد مطالعه موثر اند. در این میان عوامل فرهنگی و چگونگی جامعه پذیری زنان مهمترین عامل محدود کننده مشارکت سیاسی زنان و محدود ماندن تعداد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی است .  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Obstacles of Women's Limited Political Participation in Iran

نویسندگان [English]

  • Hakem Ghasemi 1
  • Fatemeh Maali 2
چکیده [English]

The number of female members of parliament has always been limited in the legislative body of Iran whereas there is no legal limitation for them to be elected. Thus the main question of this article is: Why has not the number of women increased during the nine terms of Islamic Republic of Iran's parliament? What are the main factors leading to this condition? Given the fact that half of the population is composed of women, if they actively participate in the elections and vote for female candidates, we will not witness such conditions. Therefore the significant factors leading to the limited number of female members of parliament should be probed in their society and also their electoral behavior. Based on this issue, this research aims to probe the roots of this limitation by investigating the attitude of women towards participation for the parliamentary election. On this basis, the female students at six universities (Imam Khomeini International University, Tabriz University, Alame Tabatabaie University, Tehran University, Amirkabir University and Isfahan University) were chosen and their viewpoints were studied. Participants in this research included 300 university students who were sampled randomly. The authors have used descriptive-analytic methodology and questionnaires were used for collecting data. The results show that the domestic factors forming the tendencies and preferences of women along with diverse environmental factors direct the activities of women and are influencing their present mentioned condition. Cultural factors and how they are socialized are the leading factors for restricting the political participation of women and also limiting the number of female MPs in the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women's political participation
  • female MPs
  • women studies
  • Islamic Republic of Iran's parliament
1.     احمدنیا، شیرین (1383) بررسی ارتباط ویژگی های اقتصادی اجتماعی زنان با فعالیت سیاسی ایشان، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
2.     ارشدی، مریم(1384) زنان و شش دوره ی نمایندگی مجلس شورای اسلامی، نشریه پیام زن، شماره 157، تاریخ 1/9/1384
3.     امینی،علی اکبر و محمد علی خسروی (1389) تاثیر فرهنگ سیاسی بر مشارکت سیاسی زنان و دانشجویان، فصل نامه مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره 7، صص 127-142
4.      پالیزان، محسن (1390) بررسی میزان تمایل به مشارکت سیاسی دانشجویان و عوامل موثر بر آن، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 2، صص 33-49
5.     پیشگاهی فرد، زهرا(1388) تحلیلی بر میزان مشارکت زنان در تشکل های سیاسی کشور در سال 1385، پژوهش زنان، دوره ی7، شماره 1، صص 28-7
6.     جعفری نیا، غلام رضا (1391) بررسی عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر میزان مشارکت سیاسی شهروندان شهر خورموج، پژوهش نامه علوم سیاسی، سال هفتم، شماره دوم، صص 87-122
7.      چابکی، ام البنین (1383) نقش عوامل روانشناختی در مشارکت سیاسی زنان، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
8.     حجتی کرمانی، سوده (1383) تاثیر ویژگی های فردی زنان بر مشارکت سیاسی آنها، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
9.     خزاعی ،علیرضا و سمیه بلباسی (1385) حق رای و نمایندگان زن در مجلس شورای ملی، ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، سال پنجم، شماره 48
10.  دارابی،علی(1388) بنیان های نظری رفتار انتخاباتی شهروندان در جمهوری اسلامی، فصل نامه پژوهش های ارتباطی، سال شانزدهم، شماره 1، صص 9-27
11.  راوداراد، اعظم (1383) سینمای سیاسی ایران و زنان کارگردان، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
12.  عطارزاده، مجتبی و حسین توسلی (1389) تحلیل رفتار انتخاباتی شهروندان شهر اصفهان(پیش از انتخابات نهمین دوره ی مجلس شورای اسلامی) فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، سال پنجم، صص 25
13.  غفاری هشجین، زاهد و دیگران (1389) عوامل موثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان علوم سیاسی و فنی دانشگاه تهران، دانش سیاسی،سال ششم، شماره دوم، صص 207-240
14.  فیروزجائیان، علی اصغر(1387) تحلیل جامعه شناختی مشارکت سیاسی دانشجویان، مجله علوم اجتماعی دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهاروتابستان 1387، صص83-109
15.   کاظمی پور، شهلا (1383) نقش اجتماعی شدن سیاسی و عوامل اجتماعی کننده در مشارکت سیاسی، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
16.  کتابی ، محمود و وحید قاسمی(1383) نظریه مبادله و مشارکت سیاسی زنان در مراکز شهری استان اصفهان، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
17.  لیاقت دار، محمد جواد و دیگران(1386) تاثیر و نقش اشتغال، اعتبار و مشارکت سیاسی در گرایش زنان به آموزش عالی براساس نگرش دانشجویان دختر  دانشگاه اصفهان، مجله علمی وپژوهشی مطالعات زنان، سال اول شماره سوم
18.  ملکی، امیر(1385) بررسی آمادگی ذهنی دانشجویان مراکز دانشگاه پیام نور استان همدان برای مشارکت سیاسی، پیک نور، سال ششم، شماره سوم، صص 3-15
19.  موحد، مجید و دیگران (1387) بررسی رابطه ی میان سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، ویژه ی پژوهش های اجتماعی،صص 161-190
20.  موحد، مجید(1382) مشارکت سیاسی زنان و عوامل اجتماعی موثر بر آن مطالعه ی موردی شهرستان بندر عباس، مطالعات زنان، سال اول، شماره 3 صص 3-28
21.  هاشمی، ضیا؛، فولادیان،مجید و زینب فاطمی امین(1389) بررسی عوامل اجتماعی و روانی موثر بر مشارکت سیاسی مردم شهر تهران، پژوهش نامه علوم سیاسی ، سال پنجم، شماره اول، صص 199-226
 
1.     Kelin, Hans (2005) The right of political participation and information society, the information society, montral, global democracy conference
2.     Bari, Farzana (2005) Woman's political participation: issues and challenges, egm/ wpd-ef, p12
3.     Zelek, Tigist (2005) Ethiopian women lowyers association the politic participation of women in Ethiopia: challenges and prospects, addisababa
4.     http//:www.ipu.org
5.     http//:mowlaverdi.persianblog.ir