امکان یا امتناعِ«بومی سازی علوم سیاسی»؛ در پرتو تجربه ی علوم سیاسی چین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی

2 دانشگاه مازندران

چکیده

هرچند مطالبه­ی بومی­گرایی برای رشته­ی علوم سیاسی ایران، سابقه­ی نسبتاً طولانیِ حدود سی ساله بعد از انقلاب اسلامی دارد، امّا این پدیده، طیِّ دو یا سه سال اخیر، تحت اراده­ی نظام سیاسی، به میزانی تشدید شده که موضوعِ «تحوّل ماهوی و بنیادین علوم انسانی» و به تبع آن علوم سیاسی، در دستور کار متولّیان نظام آموزش عالی کشور قرار گرفته است. به نظر می­رسد، به دلیل برخی همانندی­ها بین جامعه و انقلاب ایران و چین، بررسی روند و تجربه­ی علوم سیاسی چین می­تواند امکان یا امتناع بومی­سازی در این رشته دانشگاهی را آشکار سازد. اکنون با بررسیِ گسترش علوم سیاسی در چین می­توان نسبت بین بومی­گرایی و علوم سیاسی را به نحو مناسب ­تری درک کرد. علوم سیاسی معاصر چین، بیانگر آن است که این علم، ضمن رشد و توسعه در درون چارچوب و پارادایم علوم سیاسی جهان، به مثابه یک رشته دانشگاهی مستقل و با به­کارگیری روش­ها، جهت­گیری­ها و اصول علمی، توانسته است اعتبار مناسب در میان جامعه علوم سیاسی را پیدا کند. مهم­ترین ویژگی علوم سیاسی در چین و در ارتباط با بومی­گرایی، ربط و مناسبت آن با جامعه و حکومت چین است. از این دیدگاه، موضوعات موجود در عرصه­ی سیاست چین با روش­های متعارف علمی بررسی و تحلیل می­شوند. به نظر می­رسد، با توجّه به تجربه­ی علوم سیاسی در چین، و نیز تسرّی آن به علوم سیاسی در ایران، بومی­گرایی به معنای به­کارگیری روش­ها، الگوها و نظریه­های علوم سیاسی در مورد موضوعات مرتبط با جامعه­ی مورد بررسی است و تحوّل ماهوی و بنیادی در این دیسیپلین دانشگاهی، غیر علمی، غیرعملی و ممتنع است.   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Possibility of Nativizing Political Science: inspired by China's experience

نویسندگان [English]

  • Seyed Samad Hosseini Vasukalyi 1
  • Hossein Jamali 2
چکیده [English]

 
The demand for nativizing political science in Iran has a long precedence, almost three decades, however it has been placed in higher education authorities' agenda during two or three years under the political system's will for radical change in humanities. It seems that due to some similarities between Iranian and Chinese revolutions, examination of China's experience regarding political science can reveal the possibility of nativizing this academic field in Iran. The Chinese contemporary political science indicates that this science grows and develops within the world political science's frameworks and paradigms and at the same time, it has managed to gain an appropriate validity in the political science community as an independent academic field by using scientific methods, orientations and principles. The most significant feature of Chinese political science regarding nativization is its relevance with Chinese government and society. From this viewpoint, the existing issues of Chinese politics are examined and analyzed by convenient scientific methods. It seems that given the experience of China regarding political science and its lessons for Iranian political science, nativization means the application of methods, patterns and theories of political science in related issues of the examined society. Thus radical change in this academic field is non-scientific, unpractical and impossible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • nativism
  • Political Science
  • China
  • Iran
  • nativization
  • nativizing
اسپریگنز، توماس، فهم نظریه­های سیاسی، ترجمه­ی فرهنگ رجایی، تهران: آگاه، 1370.
اشتراوس، لئو، فلسفه سیاسی چیست؟ ترجمه­ی فرهنگ رجایی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1387.
ایوانز، پیتر، توسعه یا چپاول: نقش دولت در تحول صنعتی، ترجمه­ی عباس زندباف و عباس مخبر، تهران: طرح نو،چاپ دوم ،1382.
 بال، آلن ر؛ پیترز، ب گای، سیاست و حکومت جدید، ترجمه­ی عبدالرحمان عالم، تهران: قومس، 1384.
بشیریه، حسین، آموزش دانش سیاسی(مبانی علم سیاست نظری و تأسیسی)، تهران: نگاه معاصر، 1384.
بشیریه، حسین، عقل در سیاست؛ سی و پنج گفتار در فلسفه، جامعه شناسی و توسعه سیاسی، تهران: نگاه معاصر، 1382.
بلوم، ویلیام تی، نظریه­های نظام سیاسی، ترجمه­ی احمد تدین، تهران: نشر آران، 1373.
بومر، فرانکلین لوفان، جریان­های بزرگ در تاریخ اندیشه غربی؛ گزیده آثار بزرگ در تاریخ اندیشه اروپای غربی از سده­های میانه تا امروز، ترجمه­ی حسین بشیریه، تهران: مرکز بازشناسی ایران و اسلام، 1385.
پوپر، کارل ریموند، سرچشمه­های دانایی و نادانی، ترجمه­ی عباس باقری، تهران: نشر نی، 1379.
 پین، مایکل و دیگران، فرهنگ اندیشه انتقادی؛ از روشنگری تا پسا مدرنیته، ترجمه­ی پیام یزدان­جو، تهران: نشر مرکز،1386.
 تالیس، رابرت، فلسفه راولز، ترجمه­ی خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو، 1385.
 تانسی، استیون دی، مقدمات سیاست، ترجمه­ی هرمز همایون پور، تهران: نشر نی، 1381.
تنسی، استفان دی، مبانی علم سیاست، ترجمه­ی حمید رضا ملک محمدی، تهران: نشر دادگستر، 1379.
چالمرز، آلن اف. چیستی علم؛ درآمدی برمکاتب علم ­شناسی فلسفی. ترجمه­ی سعید زیبا کلام. تهران: سمت، 1384.
 چیلکوت، رونالد، نظریه­های سیاست مقایسه­ای، ترجمه­ی وحید بزرگی و علیرضا طیّب، تهران: رسا، 1377.
حقیقت، صادق، روش­شناسی در علوم سیاسی، قم: انتشارات دانشگاه مفید،1387
دوورژه، موریس، جامعه­شناسی سیاسی، ترجمه­ی ابوالفضل قاضی شریعت پناهی، تهران: دانشگاه تهران،1376.
 ردهد، بریان، اندیشه سیاسی از افلاطون تا ناتو، ترجمه­ی مرتضی کافی و اکبر افسری، تهران: آگاه، 1373.
رهبری، مهدی، هرمنوتیک و سیاست؛ مروری بر نتایج سیاسی هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر، تهران: کویر، 1385
ریو ِرو، اسوالدو د، افسانه توسعه ؛اقتصادهای ناکارآمد قرن بیست و یکم، ترجمه­ی محمود عبدالله­زاده، تهران: اختران ،1383.
سریع­القلم، محمود، روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بین­الملل، تهران: نشر و پژوهش فرزان­روز، 1381.
سو، آلوین ی، تغییر اجتماعی و توسعه (مروری بر نظریات نوسازی ، وابستگی و نظام جهانی)، ترجمه­ی محمود حبیبی مظاهری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی،چاپ سوم ،1386.
سیف­زاده، سیدحسین، مدرنیته و نظریه­های جدید علم سیاست، تهران: نشر میزان، 1388.
شوالیه، ژان ژاک، آثار سیاسی بزرگ؛ از ماکیاولی تا هیتلر، ترجمه­ی لی­لا سازگار، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1372.
طباطبایی، سید جواد، درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1368.
 طباطبایی، سیدجواد، جدال قدیم و جدید از نوزایش تا انقلاب فرانسه؛ تاریخ اندیشه سیاسی جدید در اروپا، تهران: نشر ثالث، 1387.
فالتزگراف، رابرت؛ دئورتی، جمیز، نظریه های متعارض در روابط بین­الملل، ترجمه­ی علیرضا طیّب، تهران: قومس، 1389.
گیلیس، دانالد. فلسفه علم در قرن بیستم. ترجمه­ی حسن میانداری. تهران: سمت. قم: طاها، 1381.
لسناف، مایکل هری، فیلسوفان سیاسی قرن بیستم، ترجمه­ی خشایار دیهیمی، تهران: نشر ماهی، 1378.
لفت­ویچ، آدریان، دموکراسی و توسعه، ترجمه­ی احد علیقلیان  و افشین خاکباز، تهران: طرح نو، 1382.
لفت­ویک، آدرین، سیاست و توسعه در جهان سوم، ترجمه­ی علیرضا خسروی و مهدی میر محمدی، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات وتحقیقات بین­المللی ابرار معاصر ایران، 1384.
لیتل، دانیل، تبیین در علوم اجتماعی؛ درآمدی به فلسفه علم الاجتماع، ترجمه­ی عبدالکریم سروش، تهران: صراط، 1385.
لیپست، (زیر نظر) سیمور مارتین ، دائره المعارف دموکراسی، ترجمه­ی گروه مترجمان، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه، 1385(3 ج).
 لیدمان، سون اریک، تاریخ عقاید سیاسی از افلاطون تا هابرماس، ترجمه­ی سعید مقدم، تهران: نشر دانش ایران، 1379.
مارش، دیوید؛ استوکر، جری، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه­ی امیر محمد حاجی یوسفی، تهران : پژوهشکده مطالعات راهبردی،1384.
مانهایم، یارول؛ ریچ، ریچارد، روش­های تحقیق در علوم سیاسی؛ تحلیل تجربی، ترجمه لی­لا سازگار، تهران : مرکز نشر دانشگاهی، 1377.
 نقد عقل مدرن؛ مصاحبه رامین جهانبگلو با 20تن از صاحب نظران و فیلسوفان معاصر، ترجمه­ی حسین سامعی، تهران: نشر و پژوهش فرزان­روز، 1385 (2ج).
 وود، اندرو هی، مقدمه نظریه سیاسی، ترجمه­ی عبدالرحمان عالم، تهران: نشر قومس، 1383.
های، کالین، درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی، ترجمه­ی احمد گل­محمّدی، تهران : نشر نی، 1385.
هتنه، بژورن، تئوری توسعه و سه جهان، ترجمه­ی احمد موثقی، تهران: نشر قومس، 1381.
همپتون، جین، فلسفه سیاسی، ترجمه­ی خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو، 1385.
هوفه، اتفرید، در باره عدالت؛ برداشت­هایی فلسفی، ترجمه­ی امیر طبری، تهران: اختران، 1383.
Alpermann, Björn. (2009)  " Political Science Research on China: Making the Most of Diversity ". Journal of Chinese Political Science, vol. 14, no. 4, pp. 343–356.
He, Baogang  . (2011)  "The Dilemmas of China’s Political Science in the Context of the Rise of China ". Journal of Chinese Political Science, vol. 16, no. 3, pp. 257–277.
Isaac, Jeffrey C. (2011)  " Reflections on Scientific Inquiry, Academic Freedom,and Enlightenment". Journal of Chinese Political Science, vol. 16, no. 3, pp. 243–256.
Taylor, Jon R. (2009). "Choices for Chinese Political Science: Methodological Positivism or Methodological Pluralism? ". Journal of Chinese Political Science, vol. 14, no. 4, pp.  357- 367.
Taylor, Jon R. (2011). " Let One Hundred Flowers Bloom, Let One Hundred Thoughts Contend: Political Science with Chinese Characteristics  ". Journal of Chinese Political Science, vol. 14, no. 3, pp. 323–333.
Wang, Shaoguang . (2011)  " To ‘Fall in Line’ or to ‘Grab’: Thoughts on the Indigenization of Political Science ". Journal of Chinese Political Science, vol. 16, no. 3, pp. 299–322.
White III, Lynn T.. (2009)  " Chinese Political Studies: Overview of the State of the Field ". Journal of Chinese Political Science, vol. 14, no. 4, pp. 229–251.
Wu , Guoguang. (2011)  " Politics Against Science: Reflections on the Study of Chinese Politics in Contemporary China". Journal of Chinese Political Science, vol. 16, no. 3, pp. 279–297.
Yang, Guangbin & Li, Miao . (2009)  "Western Political Science Theories and the Development of Political Theories in China ". Journal of Chinese Political Science, vol. 14, no. 4, pp. 275–297.
Zhong, Yang.. (2009)  " The Logic of Comparative Politics and the Development of Political Science in China ". Journal of Chinese Political Science, vol. 14, no. 4, pp. 275–297.