ریچارد رورتی و عقلانیّت مبتنی بر همبستگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

ریچارد رورتی با رد کردن نظریه‌ی معرفتی بازنمایی معتقد است که باید از مفهوم «حقیقت» یکسره دست شست. اما این بدان معنی نیست که بتوان از تفکیک گزاره‌ها به قابل قبول و غیرقابل قبول اجتناب کرد یا همه‌ی ادعاها را به یک میزان قابل پذیرش شمرد. در امتداد سنّت پراگماتیسم آمریکایی، رورتی بر آن است که گزاره‌ی مجاز عبارت است از گزاره‌ی «خوب»، یا به کلام دیگر، گزاره‌ای که اعتقاد بدان مفید است و ما را در سازگاری با محیط پیرامون‌مان و افراد حاضر در آن (یعنی جامعه‌ی ما) یاری می‌دهد. گزاره‌های مجاز برای چنین افرادی توجیه‌پذیرند و «همبستگی» ما را با آنان تحکیم می‌بخشند، در حالی که ادعاهای غیرمجاز برای ایشان توجیه‌ناپذیر بوده و همبستگی ما با آن‌ها را تضعیف می‌نمایند. بدین ترتیب، معرفت‌شناسیِ پراگماتیستی رورتی اساساً بر مدار «قوم‌محوری» می‌چرخد؛ یعنی معیارها و شیوه‌های کاوش عقلانی را جامعه‌ای تعیین می‌کند که ما بدان احساس تعلّق می‌کنیم. در این مقاله آن بخش از نظرات معرفتی رورتی مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرند که به عنوان بدیلی در برابر نظریه‌ی بازنمایی، برای متمایز ساختن اظهارنظرهای قابل قبول از ادعاهای غیرقابل قبول مطرح می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Solidarity and Ethnocentrism in Rorty’s Account of Inquiry

چکیده [English]

Rejecting representationalism, Rorty argues that a pragmatist abandons the concept of “truth” altogether. This does not mean, however, that all propositions are equally acceptable or that we can do without making a distinction between warranted and unwarranted or acceptable or unacceptable statements. Following Dewey, he claims that truth is ‘the name of whatever proves to be good in the way of belief,’ whatever helps us to cope with our environment and our community. Warranted statements can be justified to the members of such a community and reinforce our solidarity with them, whereas unwarranted statements cannot be justified to them and weaken our solidarity with them. Hence, Rorty’s account of inquiry is basically ethnocentric, that is, the methods and criteria of inquiry are determined by the community with which we identify. This paper is a critical analysis of Rorty’s solidarity based account of inquiry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rorty
  • truth
  • ethnocentrism
  • solidarity
  • Pragmatism